Fotowoltaika a kolektory słoneczne w Polsce

Na koniec 2013 r. planowane jest uchwalenie uchwały o odnawialnych źródłach energii (oźe). Ustawa ta z pewnością zmieni rynek energii odnawialnej w Polsce. Warto już dzisiaj się przygotować do tych zmian.

 Rafał Lysik
Panele fotowoltaiczne w Polsce to ciągle rzadkość i zdecydowanie droga przyjemność. Zdecydowanie więcej jest w Polsce instalacji solarnych do podgrzewania ciepłej wody za pomocą kolektorów słonecznych. Z czego wynika takie zróżnicowanie rynku oźe w Polsce?

Odpowiedź na to pytanie jest złożona ale można powiedzieć, że fotowoltaika w Polsce wciąż słabo się rozwija, gdyż ciągle jest brak impulsu do rozwoju tej branży. W przypadku branży kolektorów słonecznych takim impulsem był program mikrodotacji na zakup i montaż kolektorów słonecznych rozpisany na lata 2011-2015. Budżet operacyjny tego programu wynosi 450 mln zł, a dotacje przeznaczone są dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych. Na Polski rynku jest to jedyny system dotacji do oźe. Program ten przyczynił się do dynamicznego rozwoju rynku instalacji solarnych w Polsce do tego stopnia, że w Polsce są tysiące instalatorów instalacji solarnych. Mamy także producentów kolektorów i akcesoriów do systemów solarnych, ponadto nasze produkty są eksportowane. Inwestycje w kolektory słoneczne na polskim rynku mają charakter prosumencki.

W Polsce istnieje ok. 140 firm, które specjalizują się w branży fotowoltaicznej. Firmy te produkują urządzenia niezbędne do pracy tego typu instalacji lub zajmują się montażem paneli fotowoltaicznych i ich serwisowaniem. Taka liczba firm sprawia, że inwestor w Polsce może znaleźć firmę, która zaoferuje mu kompleksowe rozwiązanie w segmencie fotowoltaiki. Rynek fotowoltaiki w Polsce wciąż potrzebuje regulacji prawnych, aby inwestycje w panele fotowoltaiczne nabrały dynamiki i rozmachu. Na pewno pomoc państwa będzie tu wskazana. Jako przykład warto przytoczyć sporną kwestię o to, czy farma paneli fotowoltaicznych jest budowlą w rozumieniu prawa budowlanego, czy nie. A jest to bardzo ważne, gdyż w odniesieniu do budowli (lub urządzeń budowlanych) płaci się podatek od nieruchomości. Na szczęście interpretacje ministerstw oraz urzędów skarbowych w Polsce mówią, że nie jest to budowla.

Poniżej przedstawiamy tabelkę z porównaniem rynku kolektorów słonecznych i paneli fotowoltaicznych PV.

Zastosowanie	Kolektory słoneczne	Panele fotowoltaiczne
łączna moc zainstalowana w 2012 r.	812 MW	3 MW
import energii w 2011 r.	52 MWh	1 MWh
eksport energii w 2011 r.	53 MWh	0,5 MWh
koszt instalacji 1 kW mocy	3 200 zł	8 000 zł
koszt produkcji energii/ciepła	30 gr/ kWh	90 gr/ kWh
Spadek kosztów energii w ostatnich 10 latach	40% spadek	2x
Pozycja Polski na rynku	4 miejsce	26 miejsce
Program dotacji w Polsce	dotacje z NFOŚiGW	system świadectw pochodzenia
Preferowane wsparcie w UE	dopłaty do zakupu instalacji	dopłaty do wyprodukowanej energii el. Tzw. system FIT
Data powstania pierwszych firm w branży	1990 r.	2008 r.
Producenci	70 firm	14 firm
Instalatorzy	2000 osób	100 osób
Obroty na rynku w 2011	220 mln zł	20 mln zł

Na podstawie powyższego zestawienia można jednoznacznie stwierdzić, że moc paneli fotowoltaicznych w Polsce jest 270 razy mniejsza od mocy zainstalowanych kolektorów słonecznych. Na polskim rynku jest kilkakrotnie więcej firm produkujących kolektory słoneczne i akcesoria do nich, niż firm zajmujących się produkcją urządzeń do fotowoltaiki. Przekłada się to również na ilość wykwalifikowanych instalatorów. Monterów kolektorów słonecznych jest ok. 20 razy więcej niż monterów urządzeń fotowoltaicznych. Proszę zwrócić uwagę również na to, że energia elektryczna wyprodukowana z paneli PV mimo że jest czysta, to jest relatywnie droga (trzy razy droższa od energii pozyskanej z kolektorów słonecznych). Dopóki nie zachęci się inwestorów do fotowoltaiki, dopóty instalacje fotowoltaiczne będą ciągle w Polsce stanowiły mniejszość. Podobnie jak elektrownie wiatrowe czy kotły biomasy.